Ngoài các chỉ báo kỹ thuật người chơi thường dùng để phân tích Forex như chỉ báo RSI (dùng đo lường sức mạnh của xu hướng, cung cấp các tín hiệu quá mua, quá bán…) thì còn có một loại chỉ báo có các chức năng tương tự như RSI nhưng được bổ sung thêm yếu tố về khối lượng đó chính là chỉ báo Money Flow Index (MFI). Vậy chỉ báo MFI này là gì? Có ý nghĩa, công thức tính và cách sử dụng như thế nào cho hiệu quả. Bạn đọc cùng theo chân đánh giá sàn ở bài viết sau để có câu trả lời.
1. Chỉ báo Money Flow Index (MFI) là gì?
Chỉ số Money Flow Index hay còn gọi chỉ báo dòng tiền (MFI) là một công cụ dao động kỹ thuật sử dụng dữ liệu giá và khối lượng để xác định các tín hiệu mua quá nhiều hoặc bán, phân kỳ/hội tụ và xác định xu hướng của một loại tài sản giao dịch.
Tuy nhiên, chức năng xác định xu hướng thị trường của MFI không mang lại hiệu quả cao như các chỉ báo xu hướng (trend indicators), chính vì vậy cũng không có quá nhiều nhà đầu tư lựa chọn chỉ báo Money Flow Index trong quá trình giao dịch của mình.
Chỉ báo dòng tiền được phát triển bởi Gene Quong và Avrum Soudark. Thông qua việc nghiên cứu các tính chất của chỉ báo RSI, sau đó bổ sung thêm yếu tố khối lượng nên MFI còn được gọi là chỉ báo RSI có trọng số khối lượng hay RSI có trọng khối.
Theo tìm hiểu của 2 tác giả của MFI thì khi thị trường tạo các đỉnh hoặc đáy thì tại đó, khối lượng được gia tăng. Cũng chính vì vậy, các chỉ báo kỹ thuật được xây dựng chỉ dựa vào sự thay đổi của giá thì không thể phản ánh được toàn cảnh thị trường. Do đó, tác giả đã thêm vào yếu tố khối lượng để chỉ báo RSI được hoàn thiện hơn. Trên các phần mềm giao dịch, chỉ báo dòng tiền MFI cũng được xếp vào nhóm các volume indicators.
2. Công thức tính chỉ báo dòng tiền MFI
Chỉ báo RSI phụ thuộc vào giá đóng cửa, còn với Money Flow Index lại phụ thuộc vào giá đóng cửa, giá cao nhất trong phiên giao dịch cũng như giá thấp nhất và yếu tố không thể thiếu chính là khối lượng giao dịch. Để tính chỉ báo dòng tiền MFI người chơi phải trải qua khá nhiều bước:
Bước 1: Tính giá tượng trưng (Typical Price) : TP = (High + Low + Close) / 3
Bước 2: Tính dòng tiền (Money Flow): MF = TP * Volume
Ở đây MF là dòng tiền dương MF(+) nếu giá đóng cửa cao hơn phiên giao dịch trước đó. Ngược lại, MF là dòng tiền âm MF(-) nếu giá đóng cửa thấp hơn phiên giao dịch trước đó.
Bước 3: Tính tỷ lệ dòng tiền (Money Ratio): MR = MF (+,14) / MF (-,14)
Bước 4: Tính giá trị chỉ báo MFI: MFI = 100 – [100 / (1+MR)]
Trong đó:
- High, Low, Close: là giá cao nhất, giá thấp nhất, giá đóng cửa trong mỗi phiên giao dịch trong 1 chu kỳ.
- Volume: là khối lượng giao dịch mỗi phiên trong chu kỳ
- MF (+,14): tổng dòng tiền dương chu kỳ 14, MF (-,14): tổng dòng tiền âm chu kỳ 14.
Tùy vào từng chiến lược, từng khung thời gian phân tích mà nhà đầu tư có thể thay đổi chu kỳ sao cho phù hợp và giúp mang lại hiệu quả cao. Trong công thức ở trên, tác giả của chỉ báo đã đề xuất chu kỳ là 14 để nhà đầu tư có thể tham khảo.
3. Một số đặc điểm và ý nghĩa của chỉ báo Money Flow Index
- Chỉ báo dòng tiền MFI sẽ dao động trong phạm vi giữa 2 đường 0 và đường 100
- Chỉ báo Money Flow Index tiến đến đường 0 khi MR giảm dần về 0, nghĩa là MF (+,14) tiến về 0. Điều này đồng nghĩa với việc số ngày giá giảm trong chu kỳ nhiều hơn số ngày giá tăng, áp lực bán cao hơn, cho thấy phe bán đang chiếm ưu thế trên thị trường.
- Chỉ báo MFI tăng dần và tiến đến đường 100 khi MR tiến đến vô cùng, tức là MF (-,14) tiến về 0. Tương tự như trên thi điều này có nghĩa là số ngày giá tăng nhiều hơn số ngày giá giảm trong chu kỳ, áp lực mua cao hơn, phe mua đang chiếm ưu thế trên thị trường.
- Khi chỉ báo dòng tiền MFI = 0 hoặc MFI = 100 tức là ở tất cả 14 phiên giao dịch trong chu kỳ, giá giảm liên tục, không có bất kỳ một phiên nào giá tăng hoặc giá tăng liên tục, không có bất kỳ phiên nào giảm giá. Đây chính là lúc thị trường đang rơi vào trạng thái quá bán hoặc quá mua, khả năng thị trường diễn ra trạng thái đảo chiều là rất lớn.
- Trên thực tế, chỉ báo dòng tiền MFI tiến gần sát với đường 0 hoặc 100 là khá hiếm, vì vậy nhiều nhà đầu tư thường chọn các đường 80-20 làm các mức quá mua hay quá bán khi giao dịch với chỉ báo này. Càng tiến sát đường 0 và 100 thì tín hiệu quá bán, quá mua càng khó xuất hiện nhưng một khi đã xuất hiện thì đây là tin hiệu chắc chắn cho thấy giá sẽ đảo chiều.
4. Cách sử dụng chỉ báo dòng tiền MFI hiệu quả nhất trong giao dịch Forex
Chỉ báo Money Flow Index cung cấp cho nhà đầu tư 3 tín hiệu giao dịch bao gồm: xác định xu hướng, quá bán/quá mua và phân kỳ/hội tụ.
4.1. Xác định xu hướng thị trường với chỉ báo dòng tiền MFI
Để giúp nhà đầu tư xác định xu hướng thị trường với MFI, người chơi có thể thêm vào các đường 50 hoặc 45-55, tương tự như cách thức giao dịch với chỉ báo phân tích kỹ thuật RSI.
- Nếu chỉ báo Money Flow Index liên tục nằm trên đường 50 đây là dấu hiệu cho thấy thị trường đang trong xu hướng tăng.
- Ngược lại nếu chỉ báo dòng tiền MFI liên tục nằm dưới đường 50 thì đồng nghĩa việc thị trường đang trong xu hướng giảm.
Ngoài ra, nhà đầu tư cũng có thể sử dụng tín hiệu này với các đường 45-55 thay cho 50 để xác định xu hướng.
4.2. Xác định tín hiệu quá mua, quá bán
- Khi chỉ báo dòng tiền MFI tăng dần và vượt lên trên đường 80 nhà đầu tư có thể nhận thấy đây là lúc thị trường xuất hiện tín hiệu quá mua. Tín hiệu quá mua báo hiệu khả năng thị trường đảo chiều giảm, cơ hội để nhà đầu tư có thể kiếm được lợi nhuận từ việc vào lệnh Sell.
- Tương tự khi chỉ báo MFI giảm dần và vượt xuống dưới đường 20 đây cũng là lúc thị trường xuất hiện tín hiệu quá bán. Quá bán cho thấy khả năng thị trường đảo chiều tăng sắp xảy ra, dựa vào tín hiệu này, nhà đầu tư có thể tận dụng vào lệnh Buy để có lợi nhuận.
Nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch như sau:
- Đối với tín hiệu Buy của thị trường khi chỉ báo MFI đi từ dưới vùng quá bán và cắt trên đường 20. Nhà đầu tư vào lệnh khi MFI vừa cắt lên trên đường 20 hoặc sau khi có sự xác nhận của cây nến tăng trên đồ thị giá.
- Còn đối với tín hiệu Sell khi chỉ báo dòng tiền MFI đi từ trên vùng quá mua và cắt xuống dưới đường 80. Tương tự, người chơi vào lệnh khi MFI vừa cắt xuống đường 80 hoặc chờ đợi sự xác nhận của nến giảm trên đồ thị giá.
Cách giao dịch hiệu quả với tín hiệu quá mua/quá bán: các tín hiệu quá mua/quá bán của chỉ báo MFI xảy ra rất thường xuyên và không phải lúc nào cũng đúng. Vì thế, bên cạnh việc kết hợp với các công cụ phân tích khác, trader cần xem xét thêm chuyển động của MFI sau khi rời khỏi các vùng quá mua/quá bán này. Cụ thể:
- Thứ nhất là cần chỉ báo nhận biết MFI đã thoát ra khỏi vùng quá mua hoặc thoát khỏi vùng quá bán.
- Tiếp đến quan sát chuyển động của MFI: MFI sẽ retest lại các đường 20 hoặc 80 trước khi vượt ra khỏi hoàn toàn các vùng quá bán, quá mua.
- Đối với tín hiệu quá bán: sau khi cắt đường 20 từ dưới lên, MFI sẽ dao động gần đường 20 nhưng không đi vào lại bên trong vùng quá bán.
- Ngược lại, đối với tín hiệu quá mua: sau khi cắt đường 80 từ trên xuống, MFI sẽ dao động gần đường 80 nhưng không đi vào lại bên trong vùng quá mua.
- Cách vào lệnh: người chơi vào lệnh Buy ngay khi MFI tăng lên, phá vỡ đỉnh gần nhất trước đó, phá vỡ đợt retest và thực hiện lệnh Sell ngay khi MFI giảm xuống, phá vỡ đáy gần nhất trước đó, chấm dứt đợt retest.
4.3. Tín hiệu phân kỳ, hội tụ
- Dấu hiệu phân kỳ khi giá tạo đỉnh cao hơn nhưng chỉ báo MFI lại tạo đỉnh thấp hơn. Giá tạo đỉnh cao hơn có nghĩa là thị trường vẫn đang trong xu hướng tăng, nhưng MFI tạo đỉnh thấp hơn cho thấy đà tăng của xu hướng đã yếu đi, khả năng cao thị trường sẽ đảo chiều giảm.
- Hội tụ khi giá tạo đáy thấp hơn nhưng MFI tạo đáy cao hơn cho thấy tín hiệu thị trường đảo chiều tăng.
Tín hiệu phân kỳ/hội tụ của chỉ báo MFI và giá chỉ cho trader biết được khả năng thị trường tăng hay giảm, giúp người chơi xác định hướng giao dịch nhưng không chỉ rõ điểm vào/thoát lệnh.
Phần kết
Thông tin bài viết trên sẽ phần nào giúp nhà đầu tư nắm được cách giao dịch với chỉ báo Money Flow Index. Cũng tương tự như những chỉ báo kỹ thuật khác, người chơi nên luyện tập kỹ lưỡng để đạt được hiệu quả khi giao dịch.
