Tỷ giá hối đoái là gì? Cách đọc và phân tích tỷ giá trong Forex

Tỷ giá hối đoái có lẽ là một khái niệm vô cùng quen thuộc đối với các nhà giao dịch Forex. Tuy nhiên, đối với những trader mới tham gia thị trường thì không phải ai cũng hiểu rõ tỷ giá hối đoái là gì, cách đọc và phân tích tỷ giá trong Forex ra làm sao? Tất cả sẽ được ReviewsanFX giải đáp chi tiết trong bài viết sau đây.

Tỷ giá hối đoái là gì?

Khái niệm tỷ giá hối đoái là gì còn được giới đầu tư trong ngành biết đến với các tên gọi khác như là: tỷ giá hối đoái hoặc tỷ giá forex. Về bản chất, đây là tỷ giá giữa một đơn vị của đồng tiền này khi được biểu diễn bằng một đơn vị của đồng tiền khác với số lượng tương đương nhau. Hay nói cách khác, đó là việc một đồng tiền này sẽ được định giá theo giá trị của một đồng tiền khác.

Việc xác định tỷ giá hối đoái của đồng tiền X so với đồng tiền Y sẽ giúp tạo nên cặp tiền tệ X/Y. Chính vì vậy, mỗi khi đề cập đến tỷ giá hối đoái là gì, ngay lập tức người ta sẽ nghĩ đến tỷ giá của một cặp tiền tệ nhất định.

Theo quy ước, trong một cặp tiền tệ forex, đồng tiền đứng đằng trước sẽ là đồng tiền niêm yết giá (có đơn vị bằng 1), còn đồng tiền đứng đằng sau sẽ được gọi là đồng tiền định giá.

Chẳng hạn: Cặp tiền tệ X/Y

X là đồng tiền niêm yết giá.
Y là đồng tiền định giá.

>>Tham khảo thêm:

Đồng USD đóng vai trò gì trong Forex?

Khi tìm hiểu về tỷ giá hối đoái, có thể thấy đồng USD là loại tiền tệ có khối lượng giao dịch lớn nhất cũng như được sử dụng nhiều nhất. Cụ thể, đồng USD chiếm khoảng 84.9% trong tổng số các giao dịch liên quan. Đứng sau USD là đồng EUR với tỷ lệ khoảng 39,1%, tiếp đến là đồng JPY với khoảng 19%.

Ở thời điểm hiện tại, đồng USD nắm giữ 2 vai trò chủ chốt trong giao dịch forex đó là:

Đồng USD đóng vai trò là đồng tiền niêm yết giá

Trên thực tế, giá trị của đồng USD cao hơn rất nhiều so với những đồng tiền khác. Trong các giao dịch có liên quan đến ngoại hối thì nó chiếm khoảng 75%. Do đó, đồng tiền này thường giữ vai trò là đồng niêm yết giá.

Với vị trí là đồng tiền niêm yết giá, nếu tỷ giá hối đoái có xu hướng tăng thì đồng USD cũng sẽ tăng theo. Ở chiều ngược lại, nếu xu hướng tỷ giá hối đoái mà giảm thì đồng USD cũng sẽ giảm.

Phần lớn các nhà giao dịch sẽ chọn mua vào đồng USD với mục đích để lưu trữ và sử dụng giao dịch. Một phần cũng là vì đồng tiền này có giá trị lớn hơn so với các đồng tiền khác. Ngoài ra, đồng USD còn có sức ảnh hưởng khá lớn trên thị trường toàn cầu.

Đồng USD đóng vai trò trung tâm trong thị trường forex

Lý giải cho nhận định rằng: Đồng USD đóng vai trò trung tâm trong thị trường forex như sau:

Đầu tiên, USD là đồng tiền chính thức của Mỹ – quốc gia có nền kinh tế lớn nhất, đồng thời tác động nhiều nhất lên thị trường toàn cầu. Không chỉ dừng lại ở đó, Mỹ còn là trung tâm tài chính và thanh khoản cao nhất hiện nay.

Tiếp theo, sức mạnh của đồng USD chịu tác động lớn từ nền chính trị ổn định và sức mạnh quân sự vững chắc của Mỹ – một trong những cường quốc có nhiều tiềm lực hàng đầu thế giới.

Cuối cùng, USD được xem là phương tiện thanh toán trung gian chủ yếu trong các giao dịch thương mại xuyên quốc gia, xuyên biên giới.

Phân loại tỷ giá hối đoái

Có rất nhiều cách để phân loại tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên, nếu căn cứ vào cơ chế quản lý ngoại hối thì tỷ giá hối đoái được chia thành các dạng như sau:

	Nội dung	Ưu điểm	Nhược điểm
Tỷ giá cố định	Do chính phủ hoặc ngân hàng trung ương quy định và duy trì bằng cách mua bán ngoại tệ để giữ cho tỷ giá ổn định.	Tạo sự ổn định cho thị trường ngoại hối, dễ dự đoán cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.	Giảm tính linh hoạt, đòi hỏi sự can thiệp thường xuyên của chính phủ, có thể dẫn đến mất cân bằng kinh tế nếu không điều chỉnh kịp thời.
Tỷ giá động	Được xác định bởi cung cầu ngoại tệ trên thị trường ngoại hối.	Phản ánh đúng tình trạng kinh tế, khuyến khích sử dụng ngoại tệ hiệu quả.	Dễ biến động mạnh, gây khó khăn cho dự đoán và lập kế hoạch kinh doanh.
Tỷ giá mềm	Do ngân hàng trung ương can thiệp để giảm bớt tác động tiêu cực của biến động tỷ giá hối đoái.	Duy trì sự ổn định nhất định cho thị trường, hạn chế rủi ro cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.	Giảm tính minh bạch của thị trường, có thể dẫn đến lãng phí ngoại tệ nếu điều chỉnh không phù hợp.
Tỷ giá kép	Cho các hoạt động thương mại khác nhau để thúc đẩy hoặc hạn chế một số hoạt động nhất định.	Giúp chính phủ điều chỉnh nền kinh tế hiệu quả hơn.	Rối rắm, phức tạp, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc tuân thủ quy định.

Cách đọc tỷ giá hối đoái trong Forex

Bên cạnh việc tìm hiểu về khái niệm tỷ giá hối đoái là gì, trader cũng cần phải lưu ý về cách đọc tỷ giá hối đoái trong giao dịch forex một cách chính xác nhất. Theo đó, tỷ giá hối đoái sẽ được đọc dựa vào:

Bid và Ask

Bid được hiểu là mức giá mà thị trường sẵn sàng mua vào, trong khi Ask là mức giá chào bán ra. Thông thường, tỷ giá hối đoái của một cặp tiền sẽ được niêm yết căn cứ vào cả 2 mức giá là giá bán và giá mua (Bid/Ask).

Các trader thường tận dụng nguyên tắc là “mua thấp – bán cao”. Điều này sẽ giúp tạo ra một khoảng chênh lệch giá nhất định, và đó chính là khoản lời mà các nhà giao dịch có thể kiếm được khi giao dịch ngoại hối.

Chênh lệch giá mua và bán

Như nội dung phần trên cũng đã có phân tích, so với giá bán của một loại tiền tệ (Ask) thì giá mua (Bid) sẽ luôn ở mức thấp hơn. Khoảng cách giữa hai mức giá này được gọi là spread và được đo bằng đơn vị pips hoặc points.

Các trader sẽ kiếm lợi nhuận từ chính khoảng spread chênh lệch này. Thông thường, các cặp tiền tệ chính có mức spread khá thấp do khối lượng giao dịch lớn và tính thanh khoản cao, trong khi những cặp tiền phụ hoặc ngoại lai lại có spread cao hơn.

Định giá trực tiếp và gián tiếp

Đối với việc tìm hiểu tỷ giá hối đoái là gì, định giá thường sẽ rất phù hợp khi hiển thị cho đồng tiền nội tệ, tức là đồng tiền của một quốc gia. Theo đó:

Định giá trực tiếp: Một định giá trực tiếp sẽ được hiển thị bằng cấu trúc X/Y. Có thể hiểu là, trader ở quốc gia đồng tiền Y đang mua giá trị đồng tiền X và định giá của X sẽ bằng Y.
Định giá gián tiếp: Cơ bản đây là một dạng định giá có phần nghịch đảo so với định giá trực tiếp. Phần định giá này sẽ thể hiện cho giá trị của đồng tiền nội tệ so với ngoại tệ. Cấu trúc sẽ là 1/(X/Y) = Z.

Làm thế nào để tính tỷ giá hối đoái?

Công thức để xác định tỷ giá hối đoái sẽ căn cứ vào đồng tiền yết giá và đồng tiền định giá. Theo đó:

Đồng tiền yết giá có đơn vị tính cố định là 1.
Đồng tiền định giá có đơn vị tính thay đổi theo tình hình cung cầu.

Chẳng hạn: 1 USD = 24.557 VND có nghĩa 1 đô la Mỹ đổi được 24.557 đồng, trong đó USA là đồng tiền yết giá, VND là đồng tiền định giá.

Tỷ giá hối đoái được tính theo 3 công thức sau đây:

Công thức tính tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền định giá	Yết giá/Định giá = (Yết giá/USD)/(Định giá/USD)
Công thức tính tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền yết giá	Yết giá/Định giá = (USD/định giá)/(USD/Yết giá)
Công thức tính tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền yết giá và định giá	Yết giá/Định giá = (Yết giá/USD)/(USD/Định giá)

Các yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái

Thông thường, tỷ giá hối đoái chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố phổ biến sau đây:

Lạm phát

Lạm phát có thể hiểu là hiện tượng đồng tiền mất giá trị do giá cả hàng hóa và dịch vụ leo thang liên tục trong một khoảng thời gian dài. Nếu lạm phát trong nước cao hơn so với các quốc gia khác, đồng nội tệ sẽ mất giá nhanh hơn, dẫn đến tỷ giá hối đoái tăng. Ngược lại, khi lạm phát ở mức thấp, đồng tiền trong nước duy trì được giá trị ổn định, kéo theo tỷ giá hối đoái giảm xuống.

Thương mại

Thương mại là hoạt động xuất nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ giữa các quốc gia. Theo đó:

Khi một quốc gia có xuất khẩu > nhập khẩu: Điều này sẽ tạo ra thặng dư thương mại, dẫn đến nhu cầu tiền tệ tăng, tỷ giá hối đoái tăng.
Trường hợp ngược lại gọi là thâm hụt thương mại: Khi đó sẽ làm cho nhu cầu tiền tệ giảm, kéo theo tỷ giá hối đoái cũng giảm.

Lãi suất

Lãi suất là mức phí ngân hàng thanh toán cho người gửi tiền hoặc khoản phí mà người vay phải trả cho ngân hàng. Trong trường hợp mức lãi suất trong nước thấp hơn nước ngoài, thì tỷ giá hối đoái sẽ tăng và đồng nội tệ giảm. Trái lại, nếu lãi suất trong nước cao hơn nước ngoài thì khi đó, tỷ giá hối đoái sẽ giảm và đồng nội tệ tăng.

Thu nhập quốc gia

Thu nhập quốc gia là tổng giá trị các sản phẩm, dịch vụ của một đất nước đã sản xuất trong vòng 1 năm. Theo đó:

Thu nhập quốc gia cao: Người dân có nhiều tiền hơn để chi tiêu, bao gồm cả việc mua hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu. Nhu cầu về ngoại tệ tăng cao dẫn đến tỷ giá hối đoái tăng.
Thu nhập quốc gia thấp: người dân có ít tiền hơn để chi tiêu, dẫn đến nhu cầu về hàng hóa và dịch vụ nhập khẩu giảm. Nhu cầu về ngoại tệ giảm sút dẫn đến tỷ giá hối đoái giảm.

Công cụ theo dõi và dự đoán tỷ giá hối đoái

Công cụ theo dõi tỷ giá hối đoái

Dưới đây là các công cụ để theo dõi tỷ giá hối đoái trong Forex phổ biến mà các bạn có thể tham khảo:

Các trang web và ứng dụng tin tức tài chính

Bloomberg: Đây là một trong những nguồn tin tức tài chính hàng đầu, cung cấp thông tin về thị trường, tin tức kinh tế toàn cầu và phân tích chuyên sâu về tình hình tài chính.
Reuters: Cung cấp tin tức kinh doanh và tài chính từ khắp nơi trên thế giới, giúp nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan về thị trường và tình hình kinh tế.
Investing.com: Một nền tảng cung cấp thông tin về tỷ giá, biểu đồ và tin tức tài chính cũng như các công cụ phân tích kỹ thuật.

Các nền tảng giao dịch và phân tích thị trường

TradingView: Nền tảng cung cấp biểu đồ tài chính tương tác và công cụ phân tích kỹ thuật mạnh mẽ, cho phép người dùng xem và chia sẻ biểu đồ, cũng như tham gia cộng đồng các nhà giao dịch.
MetaTrader: Một trong những nền tảng giao dịch phổ biến, cung cấp các công cụ phân tích kỹ thuật và chức năng giao dịch tự động thông qua các robot giao dịch.

Các dịch vụ cung cấp tín hiệu giao dịch tỷ giá hối đoái

ForexSignals.com: Dịch vụ cung cấp tín hiệu giao dịch từ các chuyên gia với thông tin về thời điểm mua và bán các cặp tiền tệ trên thị trường ngoại hối.
DailyFX: Cung cấp các tín hiệu giao dịch và phân tích thị trường từ các chuyên gia hàng đầu về ngoại hối.

Sử dụng các công cụ tự động hóa và robot giao dịch

Expert Advisors (EA) trong MetaTrader: Đây là các chương trình được lập trình để thực hiện các giao dịch tự động trên nền tảng MetaTrader, dựa trên các thuật toán và chiến lược cụ thể.
Các hệ thống giao dịch tự động khác: Các công ty phát triển các hệ thống giao dịch tự động, cung cấp robot giao dịch có khả năng tự động quản lý giao dịch dựa trên các thuật toán phức tạp và phân tích dữ liệu.

Dự đoán tỷ giá hối đoái

Để dự đoán chính xác tỷ giá hối đoái, nhà đầu tư có thể sử dụng các phương pháp sau đây:

Phân tích cơ bản

Thước đo thị trường và kinh tế: Một công cụ cơ bản đơn giản là quan sát thước đo GDP (sản phẩm quốc nội), tỉ lệ thặng dư thương mại, và dữ liệu việc làm của một quốc gia để dự đoán sức mạnh của nền kinh tế và ảnh hưởng lên đồng tiền tệ.
Sự kiện và chỉ số kinh tế quan trọng: Các sự kiện như cuộc họp của Ngân hàng Trung ương để quyết định về lãi suất cơ bản, hoặc dữ liệu về lạm phát và bán lẻ có thể được sử dụng để dự đoán các biến động tiềm ẩn trong tỷ giá hối đoái.

Phân tích kỹ thuật

Sử dụng biểu đồ và các chỉ báo kỹ thuật: Sử dụng biểu đồ nến và các chỉ báo như MACD chẳng hạn để xác định các mô hình đảo chiều, đỉnh và đáy giá, từ đó dự báo xu hướng chính của tỷ giá hối đoái.
Xác định xu hướng và mức độ biến động của thị trường: Sử các đường trung bình động MA để đo lường mức độ biến động của thị trường và xác định xu hướng ngắn hạn hoặc dài hạn của đồng tiền.

Sử dụng mô hình và thuật toán dự đoán tỷ giá hối đoái

Mô hình hồi quy: Sử dụng mô hình hồi quy tuyến tính để áp dụng các dữ liệu lịch sử về tỷ giá hối đoái và các yếu tố kinh tế để dự đoán mức độ biến động trong tương lai.
Mạng nơ-ron nhân tạo và machine learning: Áp dụng mạng nơ-ron nhân tạo để học từ các mô hình phức tạp hơn, có thể tích hợp nhiều yếu tố cùng một lúc và tinh chỉnh dự đoán dựa trên dữ liệu mới.

Phần kết

Trong bài viết trên ReviewsanFX đã tổng hợp chi tiết và chia sẻ đến các bạn về tỷ giá hối đoái là gì, cũng như cách đọc và phân tích tỷ giá trong giao dịch Forex ra sao. Mong rằng, những chia sẻ trong bài viết này đã mang đến cho bạn những kiến thức hữu ích. Đừng quên truy cập vào trang website của chúng tôi thường xuyên để cập nhật thêm các kiến thức về đầu tư ngoại hối khác nhé!