Mô hình nến đơn là công cụ phân tích kỹ thuật không thể nào thiếu trong hành trang của bất kỳ nhà giao dịch Forex nào, đặc biệt là những người mới bắt đầu. Dù chỉ bao gồm một cây nến đơn lẻ, nhưng những mô hình này lại mang ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc cung cấp tín hiệu mạnh mẽ về biến động giá. Cùng Reviewsanfx.com khám phá ngay những mô hình nến đơn cơ bản nhưng cực kỳ hữu ích dành cho mọi trader trong bài viết ngay sau đây!
Mô hình nến đơn là gì?
Khái niệm về mô hình nến đơn
Mô hình nến đơn (tiếng Anh: Single Candlestick Pattern) là một loại mô hình phân tích kỹ thuật xuất hiện dưới dạng một cây nến Nhật duy nhất trên biểu đồ giá. Mặc dù chỉ có một cây nến, nhưng mô hình này lại chứa đựng rất nhiều thông tin quan trọng về tâm lý thị trường trong một khoảng thời gian cụ thể (ví dụ: 1 giờ, 4 giờ, hoặc 1 ngày).
Mỗi một mô hình nến đơn sẽ thể hiện diễn biến cung cầu giữa người mua và người bán, từ đó giúp trader phán đoán hành vi giá sắp tới sẽ là tiếp diễn hay đảo chiều xu hướng.
Cấu tạo mô hình nến đơn
Một cây nến đơn sẽ bao gồm:
- Thân nến: Khoảng cách giữa giá mở cửa và giá đóng cửa.
- Nếu giá đóng cửa lớn hơn giá mở cửa -> đó là cây nến tăng (màu xanh hoặc trắng).
- Ngược lại, giá đóng cửa nhỏ giá mở cửa -> đó là cây nến giảm (màu đỏ hoặc đen).
- Bóng nến trên và dưới: Biểu thị mức giá cao nhất và thấp nhất trong phiên giao dịch.
Tại sao mô hình nến đơn lại quan trọng?
Tuy có cấu tạo khá đơn giản nhưng mô hình nến đơn lại đóng vai trò quan trọng trong giao dịch Forex bởi vì:
- Nhanh chóng phản ánh tâm lý thị trường: Mô hình cho thấy ngay liệu bên mua hay bên bán đang chiếm ưu thế.
- Cảnh báo điểm đảo chiều hoặc tiếp diễn xu hướng: Điều này giúp nhà đầu tư tìm điểm vào lệnh thích hợp.
- Dễ áp dụng: Hầu hết các mô hình nến đơn đều phù hợp cho cả người mới bắt đầu và nhà giao dịch đã có kinh nghiệm.
Ví dụ: Giả sử bạn thấy một cây nến Doji xuất hiện sau một xu hướng tăng mạnh, đây có thể là tín hiệu thị trường đang do dự, và khả năng cao là xu hướng sắp đảo chiều. Tuy nhiên, nếu bạn thấy nến Bullish Marubozu xuất hiện trong xu hướng tăng, đó lại là dấu hiệu mạnh mẽ cho thấy giá có thể tiếp tục tăng.
Các mô hình nến đơn phổ biến trong Forex
Trong giao dịch Forex, có một số mô hình nến đơn xuất hiện rất thường xuyên và mang lại tín hiệu giao dịch đáng tin cậy cho nhà đầu tư. Dưới đây là các mô hình quan trọng nhất mà mọi trader, đặc biệt là những người mới tham gia thị trường nên biết.
Nến Doji
Doji là mô hình nến được hình thành khi mức giá đóng cửa gần bằng với mức giá mở cửa. Đặc điểm nổi bật của nến Doji là thân nến ngắn (hoặc thậm chí không có), bóng nến có thể dài ngắn. Nếu có sẽ trông giống với hình chữ thập.
Sự hiện diện của mô hình nến Doji trên biểu đồ thể hiện sự đấu tranh của người mua và bán, và cả hai bên đều không có lợi nhuận. Nến này có thể là một tín hiệu trung lập hoặc được tìm thấy trong một vài mô hình đảo chiều như Bullish Morning Star và Bearish Evening Star.
Nến Marubozu
Khi thị trường xác lập xu hướng mua và bán rất mạnh thì sẽ được phản ánh thông qua mô hình nến Marubozu. Đây là dạng mô hình nến có thân nhưng không có bóng (body without shadow).
- Nếu Marubozu có màu trắng (xanh): Thể hiện bên mua đang mạnh hơn.
- Nếu Marubozu có màu đen (đỏ): Thể hiện bên bán đang mạnh hơn.
Nến Hammer
Mô hình nến Hammer (Nến búa) là một dạng nến đặc biệt với các đặc điểm nhận dạng bao gồm:
- Có râu nến ở phía dưới dài hơn phần thân nến thực.
- Râu nến phải dài gần gấp 2 lần thân nến thật.
- Nến Hammer có hai biến thể là nến giảm (Bearish – màu đỏ) hoặc nến tăng (Bullish – màu xanh).
- Râu nến phía trên rất nhỏ hoặc không có.
Thường thì nến Hammer hay xuất hiện sau một xu hướng giảm, giúp cung cấp tín hiệu sắp tới sẽ có sự đảo chiều cực mạnh. Nghĩa là các nhà giao dịch lúc này đang nỗ lực tìm kiếm vùng giá tốt để gia nhập thị trường, từ đó hình thành nên áp lực mua đè lên áp lực bán tạo nên hiện tượng đảo chiều và tăng giá xuất hiện.
Nến Inverted Hammer
Có dạng trông tương tự như mô hình nến Hammer, là cùng xuất hiện trong giai đoạn thị trường đang trong xu hướng giảm và dấu hiệu đảo chiều tại đáy. Mô hình Inverted Hammer (Búa ngược) có thân nến nhỏ, thân nến có thể màu xanh hoặc đỏ, có bóng nến trên dài gấp 2 lần thân nến và bóng nến dưới rất nhỏ (thậm chí không có).
Khi nến Inverted Hammer xuất hiện, nó giúp dự báo về dấu hiệu đảo chiều trong xu hướng giảm trước đó. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần chờ đợi phiên giao dịch tiếp sau kết thúc rồi hẳn đưa ra quyết định trước khi vào lệnh. Dấu hiệu để xác nhận mô hình tăng đó là nến tăng giá mạnh xuất hiện sau nến búa (ngược) hoặc có một khoảng nhảy giá tăng.
Nến Hanging Man
Mô hình nến Hanging Man hay nến Người treo cổ có hình dạng giống với nến Hammer và xuất hiện ở đỉnh xu hướng tăng. Nến có thân nhỏ, bóng dưới rất dài và bóng trên hầu như không có.
Thường thì bóng nến dưới dài gấp 2-3 lần thân nến. Điều này ngụ rằng là trong gần như cả phiên giao dịch, phe bán đều chiếm ưu thế. Tuy nhiên, đến cuối phiên, lực mua đã dần áp đảo trở lại và kéo giá về gần mức mở cửa.
Nến Shooting Star
Nến Shooting Star (nến Bắn Sao) là mô hình nến có phần thân nến nhỏ, bóng nến trên dài gấp 2, 3 lần thân nến trong khi bóng nến dưới hầu như không có. Mẫu nến này được đánh giá là một trong những mô hình đảo chiều mạnh mẽ nhất trong phân tích kỹ thuật Forex. Lúc này, phe mua đang chiếm ưu thế và đẩy giá lên cao hơn khiến cho bóng nến trên dài. Tuy nhiên, bởi vì bên phía phe bán mạnh hơn nên khi kết thúc phiên, mức giá bị kéo về gần mức mở cửa.
Hình dáng của nến Shooting Star sẽ khá tương đồng với mô hình nến Inverted Hammer, nhưng về vị trí xuất hiện sẽ có đôi chút sự khác biệt. Cụ thể, nến Shooting Star sẽ xuất hiện ở đỉnh xu hướng tăng, trong khi nến Inverted Hammer thì ngược lại là xuất hiện ở cuối xu hướng giảm.
Ưu và nhược điểm của mô hình nến đơn
Mặc dù được đánh giá là công cụ phân tích kỹ thuật rất hữu ích, nhưng mô hình nến đơn cũng như mọi phương pháp giao dịch khác – đều có những điểm mạnh và điểm yếu. Việc hiểu rõ điều này sẽ giúp trader ứng dụng mô hình hiệu quả hơn, đồng thời tránh phụ thuộc mù quáng vào tín hiệu nến.
Ưu điểm
- Dễ sử dụng: Mô hình nến đơn chỉ gồm 1 cây nến duy nhất, nên rất dễ để nhận diện chúng ngay cả với những người mới bắt đầu. Không cần cài đặt công cụ phức tạp, chỉ cần biểu đồ nến Nhật cơ bản là có thể áp dụng.
- Cung cấp tín hiệu nhanh chóng: Các mô hình phản ứng rất nhanh với biến động thị trường, giúp cho tín hiệu sớm về xu hướng tiếp diễn hoặc đảo chiều. Điều này đặc biệt hữu ích trong giao dịch ngắn hạn hoặc trên các khung thời gian nhỏ.
- Áp dụng linh hoạt trên nhiều thị trường: Không chỉ Forex, các mô hình nến đơn còn hiệu quả trên thị trường chứng khoán, crypto, vàng, dầu,…Ngoài ra, mọi khung thời gian từ M1 đến D1 đều có thể áp dụng.
- Hỗ trợ xác định điểm vào lệnh tiềm năng: Các mô hình như Hammer, Shooting Star, Marubozu,… thường đánh dấu điểm bắt đầu xu hướng mới, giúp trader vào lệnh sớm.
Nhược điểm
- Tín dễ bị nhiễu nếu dùng riêng lẻ: Một cây nến đơn không thể hiện nào thể hiện đầy đủ toàn cảnh thị trường. Nếu không kết hợp với xu hướng, kháng cự/hỗ trợ hoặc chỉ báo kỹ thuật sẽ dễ dẫn đến tín hiệu sai lệch.
- Không đo lường được sức mạnh xu hướng: Mô hình không cho biết xu hướng kéo dài bao lâu, chỉ cảnh báo điểm có thể đảo chiều hoặc tiếp diễn. Vậy nên phải cần công cụ bổ trợ để xác nhận.
- Hiệu quả khác nhau tùy khung thời gian: Cùng một mô hình nhưng ở khung M15 có thể không đáng tin cậy bằng khung H4 hoặc D1. Trader thiếu kinh nghiệm có thể đánh giá sai tín hiệu nếu không hiểu rõ ngữ cảnh.
- Không thể hiện được khối lượng giao dịch: Khác với một số công cụ khác, mô hình nến đơn không hiển thị trực tiếp khối lượng cho nên không thể biết sức mạnh thật sự của phe mua/bán.
Cách sử dụng mô hình nến đơn trong giao dịch Forex
– Bước 1: Xác định mô hình nến đơn trên biểu đồ
Đầu tiên, bạn cần làm quen với việc nhận diện chính xác các mô hình nến đơn trên biểu đồ giá bằng cách:
- Quan sát thân nến và bóng nến để phân loại.
- Xác định vị trí xuất hiện: mô hình xuất hiện sau xu hướng tăng hay giảm sẽ mang ý nghĩa khác nhau.
- Kiểm tra khung thời gian: các mô hình ở khung H4, D1 sẽ đáng tin cậy hơn so với M5 hay M15.
– Bước 2: Kết hợp với chỉ báo kỹ thuật để xác nhận tín hiệu
Dựa vào một cây nến duy nhất là chưa đủ. Để tăng thêm độ tin cậy, các bạn hãy kết hợp thêm với những chỉ báo kỹ thuật phổ biến chẳng hạn như:
- RSI: Dùng để xác định vùng quá mua/quá bán.
- MACD: Giúp xác định xu hướng và điểm cắt tín hiệu.
- Bollinger Bands: Xác định vùng giá bị “nén” hoặc breakout.
– Bước 3: Đặt lệnh giao dịch và quản lý rủi ro
Sau khi xác nhận tín hiệu là đáng tin cậy, bạn có thể bắt đầu thực hiện lệnh giao dịch.
- Entry:
- Mua (Buy): Khi xuất hiện mô hình đảo chiều tăng như Hammer, Inverted Hammer sau xu hướng giảm, và có xác nhận.
- Bán (Sell): Khi xuất hiện Shooting Star, Hanging Man sau xu hướng tăng, kết hợp với tín hiệu giảm từ chỉ báo.
- Stop loss: Dưới đáy nến (với lệnh mua) hoặc trên đỉnh nến (với lệnh bán) để hạn chế rủi ro khi mô hình bị phá vỡ giả.
- Take profit: Dựa theo mức kháng cự hoặc hỗ trợ gần nhất. Hoặc cũng có thể dựa theo tỷ lệ R:R lý tưởng như 1:2, 1:3.
Mẹo sử dụng mô hình nến đơn hiệu quả
- Không giao dịch trong tin tức mạnh: Vì giá có thể dao động thất thường, làm sai lệch tín hiệu từ mô hình nến.
- Luôn thực hiện backtest và giao dịch demo: Bằng cách làm như vậy sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hành vi giá trước khi chính thức bước vào giao dịch thực tế.
- Ghi nhật ký giao dịch: Ghi lại các mô hình, lý do vào lệnh và kết quả nghiệm thu để rút ra bài học kinh nghiệm cho những lần giao dịch tiếp theo.
Lời kết
Trên đây là toàn bộ những chia sẻ của Reviewsanfx.com về một số mô hình nến đơn cơ bản trong Forex mà nhà đầu tư cần nắm để vận dụng vào trong công cuộc đầu tư của mình. Chúc các bạn áp dụng thành công mô hình nến đơn vào quá trình giao dịch và đạt lợi nhuận cao.
