Mô hình cái nêm được đánh giá là một trong những công cụ phân tích kỹ thuật được sử dụng khá rộng rãi không chỉ riêng ở thị trường Forex, chứng khoán mà còn được áp dụng cả ở thị trường quyền chọn nhị phân và thị trường Cryptocurrency (thị trường tiền điện tử). Mô hình này cũng thường bị nhầm lẫn với mô hình giá tam giác. Vậy, mô hình cái nêm này có những loại nào, cách giao dịch ra sao cùng đánh giá sàn tìm hiểu ở bài viết sau.
1. Mô hình cái nêm là gì?
Mô hình cái nêm hay còn gọi với tên tiếng Anh là Wedge Pattern, mô hình giá này có thể xuất hiện sau một xu hướng tăng hoặc xu hướng giảm. Mô hình cái nêm dùng để dự báo về khả năng tiếp diễn hoặc đảo chiều của một xu hướng giá trước đó.
Mô hình Wedge Pattern được hình thành bởi 2 đường kháng cự và đường hỗ trợ cùng hướng lên hoặc hướng xuống, có xu hướng hội tụ tại 1 điểm có hình dáng giống như một cái nêm.
Ý nghĩa của mô hình cái nêm
Khi nhận thấy sự xuất hiện của mô hình cái nêm, đây là tín hiệu cho thấy thị trường đang trong trạng thái nghỉ ngơi sau một đợt tăng hoặc là giảm giá phía trước đó (có thể ngắn hạn hay dài hạn). Khi thị trường rơi vào trạng thái nghỉ ngơi thì phía nhà đầu tư đang cố gắng củng cố lực lượng nhằm đẩy giá đi theo kỳ vọng của mình. Tuy nhiên, tùy thuộc vào hình dáng được tạo thành của mô hình mà giá có thể tiếp tục đi theo xu hướng cũ hoặc cũng có thể là đảo chiều và bắt đầu một xu hướng giá mới.
2. Phân loại mô hình cái nêm
Mô hình cái nêm được chia làm 2 loại dựa theo hướng hội tụ của 2 đường kháng cự và hỗ trợ đó là: cái nêm tăng (hay còn gọi mô hình cái nêm hướng lên), cái nêm giảm (mô hình cái nêm xuống).
2.1. Mô hình cái nêm tăng
Đây là mô hình có 2 đường hỗ trợ và kháng cự cùng hướng lên sau đó hội tụ tại một điểm chếch lên so với phần thân của mô hình.
Mô hình cái nêm tăng thường xuất hiện sau một xu hướng tăng hoặc giảm, tuy nhiên sau khi giá phá vỡ mô hình thì giá sẽ có xu hướng đi ngược lại với hướng của cái nêm. Cái nêm tăng xuất hiện, cho thấy độ dốc của đỉnh sau thấp hơn độ dốc của đỉnh trước (thể hiện ở độ dốc đường kháng cự thấp hơn độ dốc của đường hỗ trợ). Điều này chứng tỏ lực mua đang suy yếu, lực bán đang mạnh lên. Đến thời điểm thích hợp khi lực bán đủ mạnh, giá sẽ phá vỡ đường hỗ trợ và đi xuống bắt đầu một xu hướng giá mới.
2.2. Mô hình cái nêm giảm
Mô hình cái nêm giảm được hình thành bởi đường kháng cự và hỗ trợ cùng hướng xuống, sau đó hội tụ tại một điểm chếch xuống dưới so với phần thân mô hình.
Tương tự với mô hình cái nêm tăng, đây là mô hình giá xuất hiện sau một xu hướng tăng hoặc giảm. Khi bắt đầu phá vỡ mô hình thì lúc này giá sẽ đi ngược lại với hướng của cái nêm.
Xuất hiện sau 1 xu hướng tăng giá, mô hình cái nêm giảm thể hiện thị trường trong trạng thái tạm nghỉ ngơi, nhiều nhà đầu tư thực hiện chốt lời, nhưng một số trader khác tiến vào thị trường để tìm kiếm cơ hội đầu tư khi bắt đầu xu thế mới, làm xuất hiện lực bán nhưng khá yếu. Tận dụng thế lợi thị trường lúc này, bên mua tạo áp lực nhằm đẩy giá lên, đến lúc lực mua đủ mạnh, giá sẽ phá vỡ ngưỡng kháng cự và tiếp tục tăng lên tiếp diễn xu hướng lúc ban đầu.
Ngược lại, mô hình cái nêm giảm hình thành sau một xu hướng giá giảm cho thấy rằng khả năng đảo chiều rất có thể sẽ xảy ra. Tuy giá vẫn tạo đáy sau thấp hơn đáy trước nhưng độ dốc của các đáy sẽ nhỏ hơn các đỉnh (thể hiện qua độ dốc của đường kháng cự lớn hơn so với đường hỗ trợ), điều này chứng minh lực bán đang dần suy yếu, đến lúc lực mua đủ mạnh, giá sẽ phá vỡ ngưỡng kháng cự và đảo chiều đi ngược lên lại.
3. Cách giao dịch với mô hình cái nêm
Nhà đầu tư có thể thực hiện giao dịch với mô hình cái nêm thông qua 3 bước sau:
Bước 1: Xác định xu hướng chung của thị trường đang diễn ra trước khi mô hình cái nêm được hình thành. Người chơi có thể quan sát bằng mắt hoặc có thể thu nhỏ hình biểu đồ để quan sát hoặc sử dụng đường xu hướng trendline để có thể xác định chính xác được xu hướng thị trường đang tăng hay giảm.
Bước 2: Vẽ mô hình cái nêm. Sau khi giá bắt đầu dịch chuyển chậm lại trong một phạm vi hẹp, nhà đầu tư sẽ tiến hành vẽ các đường hỗ trợ và kháng cự. Trường hợp cả 2 đường này cùng hướng lên hoặc cùng hướng xuống và có xu hướng hội tụ nhau sẽ xuất hiện mô hình cái nêm.
Bước 3: Sau khi mô hình cái nêm hình thành, nhà đầu tư xác định điểm vào lệnh cũng như chốt lời và cắt lỗ.
Với mô hình cái nêm, nhà đầu tư sẽ có 2 cách để xác định được điểm vào lệnh dưới đây:
Cách 1: Nhà đầu tư tiến hành vào lệnh tại điểm giá bắt đầu phá vỡ ngưỡng kháng cự (đối với mô hình cái nêm giảm), hoặc giá phá vỡ ngưỡng hỗ trợ (đối với mô hình cái nêm tăng). Lợi nhuận mang lại khá cao. Tuy nhiên cách vào lệnh này cũng rất khó bởi để chắc chắn chính xác đó là điểm phá vỡ (breakout point) cần phục thuộc vào rất nhiều khả năng phân tích của từng trader nhất là các trader mới. Để có thể dễ dàng hơn, nhà đầu tư có thể vào lệnh khi cây nến phá vỡ (breakout bar) kết thúc.
Cách 2: Mô hình cái nêm sẽ chính xác hơn cây nến tín hiệu xuất hiện liền sau cây nến phá vỡ. Nếu là mô hình cái nêm tăng thì cây nến tín hiệu là một cây nến giảm. Ngược lại, nếu với mô hình cái nêm giảm thì cây nến tín hiệu chính là cây nến tăng. Cây nến xác nhận xuất hiện cho thấy khả năng cao là giá sẽ đi đúng hướng của mô hình.
Để vào lệnh theo cách này, nhà đầu tư nên chờ đợi cho đến khi cây nến tín hiệu kết thúc và tiến hành vào lệnh tại giá đón của của cây nến. Cách giao dịch này sẽ ít lợi nhuận hơn cách 1 nhưng sẽ đảm bảo an toàn hơn cho nhà đầu tư.
4. Ví dụ về mô hình cái nêm trên thị trường tài chính
Nhà đầu tư có thể xem xét mô hình cái nêm tăng (mô hình cái nêm hướng lên) ở hình bên dưới:
Hình trên cho thấy được mô hình cái nêm tăng được hình thành sau một xu hướng tăng giá, cho tín hiệu là giá sắp có sự đảo chiều. Nhà đầu tư có thể vào lệnh khi cây nến breakout kết thúc, tiếp sau đó là sự xuất hiện của cây nến tín hiệu (nến giảm) khả năng cao mô hình sẽ diễn ra chính xác.
Sau đó hàng loạt phiên giảm giá, thị trường đảo chiều đi xuống. Người chơi đặt stop loss tại đỉnh của mô hình cái nêm và đặt take profit tại điểm cách breakout point một đoạn bằng với độ cao của cái nêm.
Tuy sự đảo chiều chỉ xảy ra trong một thời gian ngắn nhưng nếu biết nắm bắt cơ hội và vào lệnh chính xác nhà đầu tư cũng có thể thu về lợi nhuận đáng kể.
Phần kết
Mô hình cái nêm hay bất cứ mô hình giá nào cũng không thể mang lại kết quả hoàn toàn chính xác một cách tuyệt đối. Chính vì vậy, bản thân mỗi nhà đầu tư hãy là người trải nghiệm, giao dịch trên các phương pháp, các mô hình giá cụ thể cũng như luyện tập để tích lũy được nhiều kinh nghiệm tích lũy thành công cho bản thân.
